Op onze kleine aardbol leven heel veel soorten dieren. Van grote dieren als de olifant, tot kleine dieren als de mestkever. Het dier waar we het vandaag over gaan hebben leeft in de bijzondere wereld die zich onder water afspeelt. In onze oceanen leven namelijk heel veel bijzondere dieren. Al vinden we de Turritopsis dohrnii wel heel bijzonder.
Turritopsis dohrnii
We gaan het vandaag hebben over kwallen. En niet zomaar een kwal, want we gaan het hebben over de Turritopsis dohrnii. In de volksmond beter bekend als de onsterfelijke kwal. Je leest het goed, deze kwal wordt onsterfelijk genoemd, maar hoe werkt dat dan precies?
Het onsterfelijke proces van de Turritopsis dohrnii
Net zoals bij de meeste andere dieren vindt er eerst een paringsproces plaats. Hieruit worden zogenaamde poliepen geboren. Deze poliepen groeien uit tot een hele kleine kwal, die na twee weken al geslachtsrijp is. Normaal gesproken sterven kwallen nadat ze geslachtsrijp zijn geworden en verzekerd zijn van nageslacht, maar de Turritopsis dohrnii niet. Deze gaat hetzelfde proces in, maar dan omgekeerd.
Transdifferentiatie, euhm wat?
De Turritopsis dohrnii keert dus terug naar zijn beginvorm, de poliep. Hiervoor trekt de kwal eerst zijn tentakels in. Vervolgens wordt de kwal steeds kleiner tot hij op een gegeven moment niet meer kan zwemmen. Dan verandert de kwal in een cyste die op de oceaanvloer een poliep wordt. En hierna begint het hele proces weer opnieuw.
Om dit proces mogelijk te maken, vindt er iets plaats wat we in de wetenschap celtransdifferentiatie noemen. Celtranswattes? Simpel gezegd is celtransdifferentiatie het veranderen van een bepaalde soort cel in een andere soort cel, bijvoorbeeld een rode bloedcel wordt een huidcel. Bij celtransdifferentiatie kunnen cellen veranderen van samenstelling en van functie. Dit fenomeen komt vaker voor in het dierenrijk, zoals bij de hagedis die zijn staart kan laten teruggroeien.
Het grote verschil met de Turritopsis dohrnii is dat de kwal niet een lichaamsdeel aangroeit, maar zijn hele lichaam verandert. En dat doet ze niet één keer, maar meerdere keren. Omdat de kwal dus herhaaldelijk ouder en jonger kan worden, is de kwal in theorie onsterfelijk. Vandaar dus de onsterfelijke kwal.
Wanneer worden deze kwal weer jonger?
Onderzoekers hebben hiernaar onderzoek gedaan. Door de kwallen in twee groepen te verdelen en de ene groep aan slechte omstandigheden bloot te stellen en de andere aan goede, kwamen ze tot de conclusie dat de Turritopsis dohrnii alleen jonger wordt wanneer deze in hele slechte omstandigheden is. In plaats van doodgaan, wordt deze kwal dus gewoon jonger.
Is de Turritopsis dohrnii dan echt onsterfelijk?
Nee, de Turritopsis dohrnii is niet helemaal onsterfelijk. Biologen spreken dan ook liever van een biologische onsterfelijkheid. De kwal kan namelijk gewoon sterven wanneer ze geen eten krijgt of van ouderdom, of wanneer ze opgegeten wordt door een ander roofdier. In theorie kan ze dus voor altijd leven, maar in de praktijk is dat niet altijd het geval.