Het is ontzettend belangrijk dat je weet waar je bent als je lekker actief in de bergen bezig bent. Verdwalen kan enorm gevaarlijk en zelfs dodelijk zijn. Maar hoe doe je dat, jezelf oriënteren in de bergen? En wat heb je daar precies voor nodig? Vandaag gaan we ervoor zorgen dat jij nooit meer hoeft te verdwalen in de bergen. Dus lees je in en boek je reisje naar de bergen. Vorarlberg of de Achensee iets voor jou?
Oriëntatie in de bergen
Vaak heb je genoeg aan bordjes en markeringen om op het goede pad te kunnen blijven. Soms heb je hier echter niet genoeg aan. Denk aan slecht weer, dichte mist, harde regen en andere verrassingen van moeder natuur. In deze gevallen is het cruciaal dat je met de nodige instrumenten uit de voeten kan. Neem daarom altijd een topografische kaart en een kompas mee. Ook een hoogtemeter en gps zijn enorm handig. Maar hoe gebruik je deze instrumenten?
Kaartlezen
Misschien wel het meest belangrijke instrument om jezelf mee te oriënteren in de bergen is de kaart. Er staan enorm veel hulpmiddelen op de kaarten aangegeven. Maar wat betekenen ze precies? De schaal van 1:25.000 moet uiteraard wel goed vertaald kunnen worden naar de omgeving waar jij je in bevindt. Hoe doe je dat?
– Kaartschaal
De kaartschaal wordt vaak aangegeven als 1:25.000, dit betekent dat elke centimeter op de kaart 250 meter in het echt is. Een kilometer is dus 4 centimeter. Gebruik geen kaart die een grotere schaal heeft dan 1:50.000, dan zijn er geen details meer zichtbaar en wordt het allemaal te onoverzichtelijk.
– Coördinaten
Naast de schaal zijn coördinaten belangrijk voor de oriëntatie. De bovenkant van de kaart representeert altijd het noorden. Op moderne kaarten is vaak een UTM-grid getekend, dit is een coördinatenstelsel op basis van een kilometerraster. Dit raster vormt hokjes van 1×1 kilometer, zo kan je dus snel inschattingen maken.
– Legenda
In de legenda worden tekens, kleuren en symbolen uitgelegd. Het is belangrijk dat je deze goed doorneemt zodat je weet wat je op je kaart aan het lezen bent. Let goed op welk jaartal op de kaart staat aangegeven, sneeuwlijnen en dergelijke kunnen namelijk flink afwijken als de kaart al een paar jaar oud is.
– Hoogtelijnen
Het laatste punt van aandacht wat we aanstippen op de kaarten zijn de hoogtelijnen. Deze geven aan waar de hellingen en bergen zich bevinden. Met behulp van kringen die van groot naar klein lopen worden bergen en hellingen aangegeven. De kleinste kring geeft het hoogste punt aan. Hoe groter het hoogteverschil, hoe langer je erover doet om een afstand af te leggen.
Het kompas
Met een kompas bepaal je heel snel en simpel waar het noorden is. Niet te verwarren met de Noordpool overigens. Het magnetisch noorden wil nog wel eens verschuiven. De kompas naald wijst altijd naar het noorden, hieromheen zit de kompasroos. Een eenvoudig plaatkompas is heel geschikt voor in de Alpen. Een plaatkompas kun je op de kaart leggen om zo eenvoudig je route uit te stippelen, doordat hij een doorzichtige plaat heeft.
Een hoogtemeter
Niet essentieel maar wel enorm handig. Klinkt simpel, we know, maar het doet meer dan je denkt. Een hoogtemeter meet eigenlijk de luchtdruk. Zoals je misschien al weet wordt de luchtdruk niet alleen door de hoogte, maar ook door de temperatuur bepaald. Een goede hoogtemeter moet dan ook regelmatig geijkt worden.
Je kan een hoogtemeter ook als barometer gebruiken. Als je in de bergen gaat slapen en je bent ineens 150 meter gestegen op de hoogtemeter, dan wil dat zeggen dat de luchtdruk is gedaald. Dit is vaak een goede indicator voor slecht weer op komst.
GPS
Oriënteren in de bergen is het makkelijkste als je gebruik kunt maken van Global Positioning System ofwel GPS. Deze tool laat met behulp van satellieten ten alle tijden precies zien waar jij bent. Je kan coördinaten van je eindbestemming invoeren, vervolgens laat je GPS een kruimelspoor achter op het scherm zodat jij precies ziet hoe je loopt. Een enorm handige tool.
Een goede voorbereiding is het halve werk. Naast jezelf oriënteren in de bergen, is het ook belangrijk dat je de juiste spullen bij je hebt en dat je weet hoe je alarm kunt slaan bij een noodgeval.
Dit artikel is afgeleid van de informatie van NKBV. Check de website voor meer toelichting.
