Een NASA-telescoop heeft mogelijk de eerste planeet ooit buiten ons eigen Melkwegstelsel gevonden. Cool hè? Als dit wordt bevestigd, zou de planeet duizenden keren verder weg zijn dan de vele exoplaneten die we tot nu toe in onze eigen melkweg hebben gevonden. Wetenschappers waren in staat om dit te doen met behulp van Nasa’s Chandra X-ray Observatory, met behulp van technieken die het zoeken naar andere planeten mogelijk maken doordat het een veel grotere hoeveelheid van de ruimte kan scannen.
28 miljoen lichtjaar verwijderd vanaf de aarde
Tot nu toe bevond elke exoplaneet, of mogelijke exoplaneet die is gevonden, zich in onze eigen Melkweg. Dat betekent dat ze bijna allemaal minder dan 3000 lichtjaar van de aarde verwijderd zijn. De exoplaneet die wetenschappers denken te hebben gevonden in ons naburige melkwegstelsel zou ongeveer 28 miljoen lichtjaar van ons verwijderd zijn. Dit melkwegstelsel staat ook wel bekend als M 51, of de Whirlpool Galaxy als erkenning voor zijn kenmerkende vorm.
Lichtdalingen vs dalingen in de helderheid van röntgenstralen
De nabije exoplaneten zijn voor het grootste deel gevonden door te kijken naar de kleine lichtdalingen die optreden als planeten voor hun ster passeren. Door de kenmerken van die dips te onderzoeken, kunnen wetenschappers details over hen afleiden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan hun grootte en nabijheid van hun zon.
De nieuwe studie zocht in plaats daarvan naar de dipjes in de helderheid van röntgenstraling als planeten voorbijkwamen. De röntgenstraling is afkomstig van röntgenheldere dubbelsterren, die meestal een neutronenster of een zwart gat bevatten. Deze neuronenster of zwart gat trekt gas van een andere ster uit de buurt aan. Als ze dat doen, warmen ze materiaal op. De gloed hiervan is in de röntgenstraling te zien. Wanneer een planeet voor dat gloeiende gebied beweegt, blokkeert het namelijk sommige of zelfs alle röntgenstralen van de aarde. Hierdoor kunnen wetenschappers kijken naar die kenmerkende dips. Het gloeiende gebied is meestal kleiner dan een ster, wat betekent dat de dips dramatischer zijn. Deze techniek kan worden gebruikt om veel dieper in de ruimte te kijken.
Planeet zo groot als Saturnus
Op die manier konden wetenschappers de potentiële planeet vinden die rond een dubbelstersysteem draait dat bekend staat als M51-ULS-1. Het systeem bevat een zwart gat of neutronenster met een begeleidende ster. Deze is ruwweg 20 keer zo zwaar is als onze zon. Bij het observeren van dat systeem zagen wetenschappers de röntgenstraling tot nul dalen. Dit, en andere informatie die ze hebben verzameld, lijkt erop te wijzen dat de planeet ongeveer zo groot zou zijn als Saturnus, hoewel hij om zijn neutronenster of zwarte gat draait op een afstand die ongeveer twee keer zo groot is als de afstand tussen Saturnus en onze zon.
Eerste planeet buiten ons melkwegstelsel?
Wetenschappers kunnen echter niet bevestigen dat de gevonden planeet echt de eerste planeet is die ooit buiten onze melkweg is gedetecteerd. Een probleem is dat de gegevens lijken te suggereren dat het ongeveer 70 jaar duurt voordat de planeet opnieuw voor zijn binaire partner oversteekt (wat betekent dat er geen kans is om te kijken of het dimmen binnenkort weer zal gebeuren). Om te bevestigen dat we een planeet zien, zouden we waarschijnlijk tientallen jaren moeten wachten om een andere transit te zien. Vanwege de onzekerheden over hoelang het duurt om in een baan om de aarde te draaien, zouden we ook niet precies weten wanneer we moeten kijken.
Supernova-explosie overleefd
Er zijn andere mogelijke verklaringen, zoals gas of stof dat langs de röntgenstralen gaat en deze blokkeert. Die lijken echter niet zo goed bij de gegevens te passen als een planeet zou doen, zeggen wetenschappers. Als de planeet wel bestaat, zal ze een moeilijke geschiedenis hebben doorstaan met nog meer gevaar in het verschiet. De planeet zou de supernova-explosie hebben moeten overleven die de neutronenster of het zwarte gat creëerde. Hierdoor konden we hem zien. En op een gegeven moment zou de begeleidende ster in een supernova kunnen exploderen. Wanneer dit gebeurt zou het de planeet met straling kunnen raken.
