Ingenieurs van Tufts University hebben een nieuw leerachtig materiaal gemaakt van zijde. Dit kan in 3D vorm worden geprint. Ook kan het heel gemakkelijk worden gerecycled tot nieuwe producten. Leer is namelijk erg nuttig, maar om het nu te kweken op de rug van koeien is natuurlijk niet de milieuvriendelijkste manier om het te verkrijgen. Daarom komen wij deze duurzame donderdag met een duurzamere manier voor het maken van ‘leer’.
Grote ecologische voetafdruk
Leer wordt al duizenden jaren op grote schaal gebruikt. Het is namelijk erg veelzijdig en gaat lang mee. Echter heeft het wel een vrij grote ecologische voetafdruk vanwege de massaproductie. Veeboerderijen nemen enorme stukken land in beslag en voeren veel water af. Hier bovenop komt de enorme uitstoot van methaan in de atmosfeer door de dieren zelf. En dan zijn er nog de agressieve chemicaliën die betrokken zijn bij de verwerking van het materiaal.
Goed alternatief
Er zijn groenere, schonere leeralternatieven in ontwikkeling, gemaakt van bijvoorbeeld paddenstoelen. Nu hebben Tufts-onderzoekers aangetoond dat zijde een goede vervanging zou kunnen zijn. Zijde en leer lijken nou niet echt op elkaar, maar toch heeft het Tufts-team een nieuwe manier ontwikkeld om zijde te verwerken. Op die manier wordt het harder, steviger en duurzamer. Hierbij behoudt het wel zijn flexibiliteit. Daar bovenop vereist het proces alleen milde chemicaliën en kan het bij kamertemperatuur worden uitgevoerd. Zijde heeft een veel kleinere ecologische voetafdruk. Het leer wat van zijde gemaakt wordt is dus veel milieuvriendelijker.
Hoe gaat het in zijn werk?
De wetenschappers beginnen met gewone zijdevezels. Deze zijn afkomstig van cocons van zijderupsen. De vezels worden gemengd tot een slurry, waar ze worden afgebroken tot hun oorspronkelijke eiwitdeeltjes. Vervolgens wordt de zijdefibroïne gecombineerd met een weekmaker en een plantaardig gomverdikkingsmiddel. Hoe wordt het leer nu echt sterk? Hiervoor wordt een basislaag chitosan aangebracht. Chitosan is het materiaal wat schelpdieren hun taaie omhulling geeft.
Photo by David Clode Photo by Hannah Jackson
Eigenschappen van het nieuwe leer
Het uiteindelijke materiaal heeft vergelijkbare eigenschappen als gewoon leer. Je kan het vouwen, doorborden, uitrekken en aan elkaar naaien. Zo kan je er ook (net als gewoon leer) kleding en accessoires van maken. De productiemethode voor 3D-printen kan ook worden aangepast om patronen en texturen te creëren. Op die manier kan je de functie, het uiterlijk of het gevoel van het materiaal veranderen.
Milieuvriendelijke ‘leer’ productie
De makers van het nieuwe leer richten zich op het gebruiken van natuurlijk afgeleide materialen die het gebruik van giftige chemicaliën minimaliseren en tegelijkertijd hetzelfde kunnen als het ‘echte’ leer. Zo kunnen er alternatieven worden geboden voor producten die tegenwoordig veel worden gebruikt. Door zijde te gebruiken en cellulose uit textiel- en landbouwafval wordt er gezorgd voor een milieuvriendelijkere ‘leer’ productie. Ook het gebruik van chitosan uit schelpdierafval en het gebruik van relatief zachte chemicaliën draagt bij aan een duurzamere productie.
Recyclebaar leer
Je hoort het goed. Deze milieuvriendelijke leer variant is ook nog eens recyclebaar. Zodra een product het einde van zijn levensduur heeft bereikt, kan het materiaal opnieuw worden opgelost in de zijdezachte slurry en worden verwerkt tot een gloednieuw product van zijdeleer. Zelfs als het op de vuilstort terechtkomt, is het materiaal biologisch afbreekbaar.
Meer weten over duurzaamheid? Neem dan een kijkje bij onze andere duurzaamheid gerelateerde artikelen.
