Ondanks een oppervlakte van maar 67 vierkante kilometer biedt Gozo een gevarieerd landschap, steile kliffen, glooiende heuvels en afgelegen baaien. Het is het op één na grootste eiland van de Maltese archipel en ligt ten noorden van het hoofdeiland Malta. Klein maar fijn zullen we maar zeggen, want er is genoeg te beleven op dit eiland. Tijdens mijn reis naar Malta verken ik Gozo, de thuisbasis van zo’n 40.000 Gozitanen. Het is een rustiger eiland dan Malta, het is er groener in het laagseizoen en als je van duiken en klimmen houdt, dan zit je hier gebakken.
Wat kun je doen op Gozo?
Gozo is er voor iedereen: de vakantieganger, de sporter en de culturele reiziger. Je kunt echt van alles doen op en rondom dit eiland, zoals verschillende watersporten en natuurlijk wandelen of fietsen. Maar er zijn ook tal van culturele en historische bezienswaardigheden te bekijken op Gozo. Bezoek Victoria (ook wel Rabat genoemd) en de iconische Citadella, of duik eens in de Gozitaanse wereld van de gastronomie. In dit artikel vertel ik je mijn favoriete activiteiten op Gozo.
#1 Van Tal-Mixta Cave naar Ramla Bay
In het noordoosten van Gozo bevindt zich de Tal-Mixta Cave, een grot die een mooi uitzicht biedt over Ramla Bay, een prachtige baai met roodachtig zand. Je kunt naar de grot wandelen vanaf Ramla Bay of parkeer je auto boven en wandel vanaf de grot naar Ramla Bay. Ik deed dat laatste. Het is een gemakkelijke en korte wandeling die leuk is om te doen. Onderweg kom je veel vijgcactussen tegen en kun je genieten van het prachtige uitzicht op de baai. ’s Zomers is het ogenschijnlijk druk, maar het zeewater zalig om in te zwemmen. In het laagseizoen zijn er weinig mensen en heb je de plek bijna voor jezelf.
#2 Klimmen op Gozo
Wellicht is Gozo niet de eerste bestemming waar je aan denkt als je op zoek bent naar een bestemming voor je klim-avonturen. Het is tenslotte maar een klein eiland en er zijn in Europa zoveel klimgebieden om uit te kiezen. Maar, na mijn bezoek aan Gozo vind ik dit eiland echt een overweging waard voor een klimvakantie. Van prachtige zeekliffen tot schaduwrijke gebieden en grotten in het binnenland, allemaal in perfect kalksteen. De meeste klimgebieden zijn gemakkelijk bereikbaar en meestal binnen 15 minuten.
De beste klimgebieden op Gozo
Op Gozo ontmoet ik Stevie Haston, en toen ik hem voor het eerst zag, wist ik het direct: Stevie, half Gozitaans en half Brits, is een echte thrillseeker en klimmer in hart en nieren. Als klimmer herken je dit type mensen gek genoeg vrijwel meteen, alsof je er een soort radar voor ontwikkelt. Als iemand iets over klimmen op Gozo kan vertellen, dan is hij het wel.
Volgens Stevie is Mġarr ix-Xini waarschijnlijk het populairste klimgebied van de hele Maltese archipel. Er zijn in dit gebied zo’n 200 routes te vinden, voornamelijk sportklimroutes, maar hier en daar vind je ook trad. Qua niveau heb je hier een brede range – van 3a tot en met 7b+ – met de meeste routes in de 6b/6c categorie. Andere toffe klimgebieden op Gozo zijn Wied il-Mielaħ en San Blas. Qua touwlengte kom je met een 60 meter touw goed uit de voeten, en ik neem eigenlijk altijd minimaal 16 setjes mee.
Ga je zelfstandig aan de gang? Hou er dan rekening mee dat de topo redelijk gedateerd is (2007, reprint in 2022) en op 27Crags is niks te vinden over klimmen op Gozo.
Wanneer gaan?
Hoewel de zomers naar mijn inziens te warm zijn om te klimmen, biedt de winterzon in de koudere maanden perfecte temperaturen op de zuiderwanden. De meeste klimmers gaan dan ook in het najaar, in de winter en in het voorjaar naar Gozo om te klimmen.
Klimmen voor beginners
Heb je nog nooit buiten geklommen en lijkt je dit tof? Gozo Adventures organiseert klimclinics voor beginners. Geen ervaring? Geen probleem. Ze nemen je graag mee naar de rots en bieden goede begeleiding.
#3 Wandel langs de ruige noordkust
Voor indrukwekkende kliffen ben je op heel Gozo aan het juiste adres. Ik koos echter voor een wandeling langs de noordkust van Gozo, waarbij je op heldere dagen zelfs Sicilië kunt zien. Ik begon bij Wied il-Mielaħ en liep oostwaarts richting de historische zoutpannen. De zee was wild, met golven tot wel 3,5 meter hoog, en de wind waaide hard met snelheden van bijna 60 kilometer per uur. De weersomstandigheden maakten de wandeling tot een waar avontuur. Bij zacht weer zijn de kliffen natuurlijk al prachtig om te zien, maar als moeder natuur besluit om voor wat opschudding te zorgen, bevind je je te midden van de krachten en dat vind ik echt waanzinnig.
#4 Bezoek de eeuwenoude zoutpannen
De wandeling eindigt bij de eeuwenoude Xwejni zoutpannen van Gozo, waar al meer dan 300 jaar op traditionele methode zout wordt gewonnen. In ondiepe bassins wordt zeewater blootgesteld aan wind, warmte en zonlicht. Het zeewater verdampt, waardoor alleen het zout overblijft. Vervolgens wordt het zout met de hand verzameld, verpakt en verkocht. Spotgoedkoop, overigens!
#5 Ontdek de traditionele smaak van Gozo met een kookworkshop
Ontdek daarna de smaak van Gozo met een kookworkshop. Een goede manier om je onder te dompelen in de Gozitaanse cultuur is door lokaal voedsel klaar te maken en samen te eten. Traditionele maaltijden zijn onder andere:
- Soppa ta’ l-Armla – Traditionele weduwensoep gemaakt van verschillende groenten, en met Gbejna, een lokale schapenkaas.
- Bzar Ahdar Mimli – Oven gegaarde en gevulde groene paprika’s met rijst en kruiden.
- Fenek Imtektek – Langzaam gegaarde konijnenstoof op basis van familierecept.
- Pastini tal-Lewz – Lokale amandel macarons.
Het eten van konijnenvlees is een traditioneel en geliefd onderdeel van de Gozitaanse keuken. Het is echt een lokale specialiteit. Konijn wordt vaak gestoofd in rode wijn met knoflook, tomaten, kruiden en aardappelen.
#6 Verken Gozo met een e-bike
Een leuke en efficiënte manier om het eiland te verkennen is met de fiets. Gozo Adventures nam me mee naar een aantal hotspots van het eiland. Fietsen op Gozo is een redelijke uitdaging, omdat men hier links rijdt. Dit komt voort uit de tijd van de Engelse kolonisatie. Ik was dus maar wat blij met de lokale gids, die me er steeds aan herinnerde dat ik links moest rijden. We fietsten langs wijngaarden, diepe kloven en op hoge kliffen. Ik vond het heerlijk om in beweging te zijn en tegelijkertijd een van de mooiste plekken van het eiland te kunnen zien.
Wat is mooier: Malta of Gozo?
Of Malta of Gozo mooier is, is subjectief en hangt natuurlijk af van persoonlijke voorkeuren. Malta heeft een rijke geschiedenis. Je hebt er prachtige stranden, bruisende steden zoals de hoofdstad Valletta en de oude stad Mdina. Hier voel je de mediterrane cultuur in elke steeg en elke steen van de oude gebouwen. Wat ik persoonlijk een nadeel vind aan Malta is het verkeer, vooral in en rondom de hoofdstad Valletta en andere drukke gebieden zoals Sliema en St. Julian’s. De wegen op Malta zijn smal en het aantal voertuigen kan tijdens piekuren overweldigend zijn, waardoor je autorit langer duurt.
Gozo is daarentegen veel rustiger, heeft leuke dorpjes en een serene sfeer. Het landschap is weergaloos mooi en er zijn tal van sportieve activiteiten te doen. Deze combinatie maakt Gozo voor mij persoonlijk een aantrekkelijkere bestemming.
Dus, wat is mooier? Dat is aan jou om te beslissen. Malta en Gozo hebben allebei hun eigen charme en unieke schoonheid en zijn beiden een bezoek waard.
Hoe reis je van Malta naar Gozo?
Om van Malta naar Gozo te reizen, neem je de Gozo Channel. Deze veerdienst vertrekt vanuit Ċirkewwa op Malta en brengt je naar Mgarr op Gozo. De overtocht duurt ongeveer 20 minuten en meerdere veerboten varen de hele dag door, zelfs ’s nachts. De veerdienst naar Gozo is gratis (zonder voertuig), voor de terugweg betaal je € 4,65. Tickets koop je ter plekke.
- Officiële talen: Maltees en Engels.
- De Maltese taal is de enige Semitische taal van Europa en klinkt als een mix van Italiaans en Arabisch.
- Op Gozo (en op Malta) rijden ze links.
- De Maltese archipel is het kleinste land van Europa.
- De ferry van Malta naar Gozo duurt maar 25 minuten en is gratis. De terugweg kost slechts € 4,65.
- De afstand tot het Italiaanse Sicilië is maar 94 kilometer.
- Op een heldere dag kun je Sicilië zien vanuit Gozo.
- De eilanden archipel is sinds 2004 lid van de Europese Unie.