Veel mensen besteden in hun dagelijks leven al aandacht aan duurzaamheid. Dit geldt voor bijna alle gebieden van het leven, waaronder ook reizen. Massatoerisme heeft immers vaak grote gevolgen voor het milieu. Vlieg- en lange reizen worden steeds vaker ingewisseld voor reizen in Europa, met bijvoorbeeld de trein. Maar hoe kan duurzamer reizen nog meer werken? Laten we dat hier eens bekijken!
Duurzamer reizen, wat betekent dat?
Naast het feit dat mensen zich nu veel meer bewust zijn van milieuproblemen, horen daar nu ook sociale en culturele problemen bij. Massatoerisme heeft geleid tot het ontstaan van duurzaam toerisme. Maar er zijn ook andere termen voor, zoals ecotoerisme, milieu- en sociaal verenigbaar of zacht toerisme.
Duurzaam toerisme volgens het UNWTO
Duurzaam toerisme wordt door de Wereldorganisatie voor Toerisme (UNWTO) als volgt gedefinieerd: Een reis die volledig rekening houdt met de huidige en toekomstige economische, sociale en milieueffecten om te voldoen aan de behoeften van de bezoekers, de industrie, het milieu en de gastgemeenschappen.
Volgens de UNWTO kan duurzaam toerisme leiden tot een aangenamere reiservaring, bijdragen tot het scheppen van werkgelegenheid en, het belangrijkste, de natuur van het gebied in kwestie beschermen. Om de toeristische sector duurzamer te maken, stellen de internationale organisaties een richtlijn voor die gebaseerd is op de drie pijlers van de Verenigde Naties. Voor touroperators en toeristen is het dus noodzakelijk de natuurlijke hulpbronnen te behouden, de cultuur van de gastgemeenschappen te respecteren en de economie te bevorderen. Deze drie pijlers moeten helpen om reizen duurzamer te plannen en te ontwerpen.
Duurzamer reizen is grotendeels de keuze van het vervoer
Bij het plannen van uw volgende reis is het eerste waar je aan moet denken het vervoersmiddel. Als het om een langeafstandsreis gaat, zit er meestal niets anders op dan te kiezen voor het vliegtuig. Het is echter duidelijk dat dit het vervoersmiddel is met de grootste ecologische voetafdruk. Een voorbeeld: een retourvlucht van Düsseldorf naar New York veroorzaakt 2,8 ton CO2-uitstoot per persoon. Dit alleen al overschrijdt het klimaatvriendelijke jaarbudget van een persoon met bijna het dubbele. Maar ook schepen, met name cruiseschepen, veroorzaken veel broeikasgassen. Uiteindelijk geldt dit ook voor het gebruik van auto’s.
Hier begint duurzame reisplanning al. Als het gaat om het genieten van een strandvakantie, hoeft het misschien geen vlucht naar het Caribisch gebied te zijn. Een treinreis naar de Middellandse Zee is bijvoorbeeld denkbaar en veel duurzamer. Liefhebbers van de bergen moeten zich misschien afvragen of het wel in Nepal moet zijn, aangezien de Alpen praktisch voor de deur liggen.
Duurzaamheid bij aankomst
Eenmaal op de vakantiebestemming aangekomen, moet je ook hier aandacht besteden aan duurzaamheid. Dat kan heel goed door de streek per fiets, te voet tijdens een wandeling of per kajak te verkennen. Ga je op citytrip, dan kan je ook perfect wat wandelen, fietsen of met het openbaar vervoer. Als je jouw reis met het vliegtuig doet, is het beter om zo lang mogelijk op die bestemming te blijven. Intussen krijgen reizigers die het vliegtuig nemen echter al de mogelijkheid om de hoeveelheid CO2 die ze produceren te compenseren. De eenvoudigste optie is om geld te doneren aan organisaties die iets doen voor CO2 compensatie.
Het gedoneerde geld wordt door de organisaties gebruikt om elders CO2 te besparen door middel van klimaatbeschermingsprojecten. De donaties worden bijvoorbeeld gebruikt om efficiëntere kachels te bouwen in Nigeria of om bomen te planten.
Duurzamer reizen is ook de keuze van de accommodatie
Wat duurzaamheid betreft, speelt de keuze van de accommodatie echter ook een belangrijke rol. Wat het waterverbruik in een hotel betreft, legt hoteltoerisme-expert Jacques Demajorovic uit dat het dagelijkse waterverbruik van een kamer 800 liter bedraagt. Thuis daarentegen wordt slechts 300 liter verbruikt. Dit aanzienlijk hogere waterverbruik is bijvoorbeeld het gevolg van het feit dat beddengoed en handdoeken daar elke dag worden verschoond en gewassen. Het is niet ongewoon dat grote hotels ook een zwembad hebben en de tuin besproeien. Dit zijn allemaal factoren die het waterverbruik kunnen opdrijven. Dit kan enorme uitdagingen opleveren, vooral in droge regio’s.
Een ander probleem is dat in armere regio’s het afvalwater niet wordt behandeld en rechtstreeks in rivieren en zeeën wordt geloosd. Helaas ziet de balans voor afval er ook niet beter uit. Terwijl mensen thuis ongeveer 2 kilo afval per dag produceren, verdubbelt deze hoeveelheid in hotels. De grootste boosdoeners zijn wegwerpproducten zoals douchegels, tandenborstels en scheermesjes die hotels verstrekken.
De situatie is heel anders wanneer men in lokale pensions en vakantiewoningen verblijft in plaats van in grote resorts. Andere belangrijke duurzame redenen zijn het lagere energieverbruik in lokale hotelbedrijven en het feit dat het geld hier rechtstreeks naar de lokale bevolking gaat.
Hoe reizen en duurzaamheid kunnen worden gecombineerd
Toch heeft het toerisme een overeenkomstige invloed op het milieu. Dit geldt echter voor alle menselijke activiteiten. In zekere zin is de situatie zo dat toeristische concepten altijd concurreren met duurzaamheid. Uiteindelijk kan er hier geen sprake zijn van volledige eenwording. Des te belangrijker is het op dit punt dat iedereen die de weg inslaat, toch niet de perfecte, duurzame reis kan beginnen.
Wel kan men natuurlijk zoveel mogelijk doen om de geplande reis zo duurzaam mogelijk te maken. Dit geldt zowel voor het milieu als voor de plaatselijke economie en cultuur. In ieder geval is één ding absoluut zeker: alle beslissingen van vakantiegangers dragen er in beslissende mate toe bij dat de toeristische sector zich in de juiste richting ontwikkelt.
Het logische gevolg voor de aanbieders zal zijn dat zij, naarmate de vraag naar milieuvriendelijke en sociaal verantwoorde reizen toeneemt, daarop zullen reageren. In zekere zin ligt de toekomst van het toerisme in handen van het individu.
Duurzamer reizen doe je door nu al duurzamer te leven
Benieuwd naar wat jij kan doen om duurzamer te leven? Een stukje duurzamer reizen heb je waarschijnlijk al opgepikt in de punten hierboven. We hebben veel artikelen over duurzaam leven en treinreizen. Maar wist je bijvoorbeeld ook dat het bewaren van e-mails erg veel CO2 uitstoot? Alle mails blijven namelijk opgeslagen in datacentra en dat kost veel stroom. Sterker nog: uit Brits onderzoek blijkt dat als alle Britten dagelijks één (zinloze) mail minder sturen, ze in een jaar 16.433 ton CO2 besparen. Dat komt neer op 80.000 passagiers die van Amsterdam naar Madrid zouden vliegen. Moet je nagaan hoeveel meer je nog kan besparen. Hetzelfde geldt voor streamingdiensten, online-gamen en een gokje wagen op een voetbalwedstrijd of bij een online Nederlands casino.
