Surf ’n turf is gegrilde kreeftenstaart in combinatie met gebakken steak. Het is vis in combinatie met vlees in één gerecht. En het is de Duitse regio’s Bodensee en Oberschwaben combineren in één trip. Bij beide bestemmingen draait het om water, maar dan op twee totaal uiteenlopende manieren. Dat brengt een unieke mix van activiteiten en belevingen met zich mee, waardoor er altijd voor ieder wat wils bij is. Want waarom kiezen als je het ook allemaal kunt doen?
De Duitse regio’s Bodensee en Oberschwaben
Zowel de Bodensee als Oberschwaben zijn regio’s in Baden-Württemberg, een deelstaat in het zuidwesten van Duitsland. De Bodensee wordt ook wel Bodenmeer of Meer van Konstanz genoemd en bestaat uit de Obersee, die verreweg het grootste deel beslaat, en de Untersee. Tussen de twee delen ligt een verbindingskanaal dat wordt gevoed door de Rijn. Het meer grenst aan zowel Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland en kent een gedeelde soevereiniteit. In Oberschwaben kom je ook veel water tegen, maar dan in de vorm van meren, vennen en veengebieden. Een interessante combi, waar we je meer over gaan vertellen.
Bodensee: activiteiten op en rondom het water
De Bodensee zelf is een fantastische plek voor activiteiten, maar ook rondom de Bodensee is van alles te doen. In de winter is het een plek waar vogels stoppen tijdens hun trektocht. Ideaal dus als je bijzondere exemplaren wilt spotten. In de zomer is het een heerlijke plek voor activiteiten op en rondom het water. Denk bijvoorbeeld aan zeilen, windsurfen en kanoën. Maar ook voor suppen, fietsen en een citytrip is de Bodensee perfect.
Suppen bij zonsopkomst op de Bodensee
Het moment dat zelfs de vogels nog niet fluiten, er niemand anders op straat is en je dus kunt genieten van pure stilte. Het is het moment waarop de hemel voorzichtig wat lichter begint te worden, wat betekent dat een nieuwe dag zich aankondigt. We hebben het natuurlijk over de zonsopkomt. Als je het ons vraagt is dat het mooiste moment van de dag. Helemaal als je bij de Bodensee bent. Want er is niets zo fijn op de zonsopkomst te bewonderen vanaf het water. Pak je sup erbij en peddel de zon tegemoet. Een perfecte plek daarvoor is Reichenau, het eiland in de Untersee. Wil je deze beleving helemaal ontspannen aftoppen, dan kun je er ook nog een yoga sessie op het supboard bij doen. Wij kunnen gids en yoga docente Berenice aanraden. Een relaxed begin van je dag gegarandeerd.
Fietsen door de Höri
Aan de linkerkant van de Untersee vind je de Höri, een stuk land dat grotendeels het meer insteekt en daardoor een schiereiland vormt. Het verhaal gaat dat toen God de wereld schiep, hij eerst de continenten vormde, daarna de hoge bergen, de grote rivieren en de meren, zoals het Bodenmeer. Tenslotte schiep hij het heuvelachtige weidegebied tussen het Zeller- en Rijnmeer. Zijn laatste werk was blijkbaar zo geslaagd dat hij uitriep: “Etz hör i”, wat betekent: Nu stop ik.
Op dat goddelijke hoogstandje kun je heel mooi fietsen, waarbij je over goede fietspaden rijdt en ondertussen geniet van de mooie omgeving, onderweg allerlei dorpjes passeert en ook nog de specialiteiten van de regio kunt proeven. En dan hebben we het niet zomaar over specialiteiten, maar onder andere over de echte Höri Bulle, ofwel de rode ui. Daarnaast zijn ook de radijsjes en artisjokken kenmerkend voor deze plek. Natuurlijk moet je bij water ook de verschillende vissoorten proberen, want ook die behoren tot de specialiteiten. Een perfecte stop voor dit alles is restaurant Grüner Baum, maar ook bij Restaurant Seehörnle kun je heerlijk (biologisch) eten.
Kleur bekennen in de stad Konstanz
Eerder noemden we al dat de Bodensee ook wel het Meer van Konstanz wordt genoemd. Dat is omdat Konstanz de grootste stad is aan het meer. Je vindt de stad helemaal aan de grens met Zwitserland. En omdat het zo dichtbij is, is het voor de Zwitsers heel aantrekkelijk om te gaan shoppen in Konstanz. Dat maakt de stad levendig. Maar wat vooral aantrekkelijk is aan de stad, is dat het heel kleurrijk is. Die kleuren komen terug in de gevels van de gebouwen, maar daarnaast is het vooral de natuur die de stad het mooiste kleurt. Van groene parkjes, tot begroeide gevels en kleurige bloemen in het straatbeeld. Van deze stad word je heel vrolijk.
Leve het lokale leven
Vanuit Konstanz kun je de veerboot pakken naar Meersburg, nog zo’n kleurrijk stadje aan de Bodensee. Ook aan deze noordkant van het water zijn een aantal plekjes waar je pure passie voor lokale producten vindt. In Meersburg zelf is een interessant wijnmuseum, inclusief proeverij met wijnen uit de omgeving. Iets noordelijker wil je zeker langs de Fruitboerderij van de familie Steffelin gaan. Doe een tour door de appelboomgaard en proef van de overheerlijke huisgemaakte lekkernijen, zoals taarten en flammkuchen, maar ook zelfgebrouwen schnapps en likeuren. Je kunt hier overigens ook leuk overnachten in een van de kamers of op de mini-camping.
Nog iets noordelijker kom je uit bij een teler van de snelstgroeiende plant van Europa. Hopfengut No20 in Tettnang verbouwt, je raadt het misschien al, hop. Broer Lukas en zijn zus runnen het bedrijf dat al generaties in de familie is. Een mooi bedrijf, waar je een kijkje in de keuken van de fabriek kunt nemen. Wist je trouwens dat er ongeveer 100 gram hop nodig is voor 100 liter bier? En dat in de jaren ’50 de oogsttijd in Tettnang de ideale plek was voor vrijgezelle mannen om een vrouw te ontmoeten? En dat je vanaf Tettnang het 4 km lange Tettnanger Hopfenpfad kunt lopen? Onderweg kom je dan allerlei informatieborden tegen die je nog veel meer leren over de geheimen en bijzonderheden van de hopteelt en de brouwkunst in deze omgeving.
Oberschwaben: Moor is more
Ook in Oberschwaben staat water centraal, maar dan wel om een hele andere reden. Het water is namelijk nodig voor de ontwikkeling van veen. Ofwel moor, zoals ze in Duitsland zeggen. En hoe meer moor, hoe beter. De veengebieden zijn belangrijk om klimaatverandering tegen te gaan, omdat ze CO2 opnemen en het methaangas uit de ondergrond afschermen, waardoor het niet vrij kan komen. Bovendien lijkt het ook een helende werking te hebben op het menselijk lichaam.
Van veen tot turf
Klein aardrijkskundelesje: voor het ontstaan van veen heb je een gebied nodig dat permanent onderwater staat. Doordat organisch materiaal onderwater geen zuurstof krijgt, sterft het af, maar kan het niet afgebroken worden. Op die manier hopen de plantendelen zich op en vormen het veen dat wij kennen. De groei gaat overigens ontzetten langzaam, namelijk 1 mm per jaar of 1 meter per duizend jaar. Wordt het veen weer drooggelegd en komt er zuurstof bij, dan ontstaat turf. Vooral veenmos en riet zijn perfecte grondleggers voor moor. Dat is dan ook de flora die je vooral tegenkomt in de veenmoerassen van Oberschwaben.
Veen en vogels bij de Federsee
Een belangrijke moor-locatie in Oberschwaben is de Federsee bij Bad Buchau. In de ijstijd ontstonden er twee morenen die het water insloten tot een meer. In Zuidwest-Duitsland is de Federsee het grootste aaneengesloten veengebied. Ondanks dat een groot deel van het water werd drooggelegd in vroegere tijden, is het nog steeds het op één na grootste meer van de deelstaat Baden-Württemberg. De Federsee en het heidegebied eromheen zijn grotendeels beschermd Europees natuurreservaat en het ‘Federseeried’ is bestempeld als beschermd Europees vogelreservaat. Dat laatste betekent dat het, net als de Bodensee, een plek is waar vogels tijdens hun trektocht stoppen en waar je dus zeker je verrekijker niet wilt vergeten. Maar daarnaast wil je deze plek graag bezoeken omdat het een bijzonder rustgevende plek is vol riet en mooie uitzichtpunten.
Meer moor momenten
Nog geen genoeg van het veen? Bij Kaserei Vögler kun je proeven van de enige echte Moorkaas, gemaakt van melk afkomstig van lokale boeren. En is er nog meer. Vlakbij Kißlegg is het Erlebnispfad Burgermoos, een informatieve wandeling voor jong en oud. En wist je dat veen zichzelf zo ver kan opstapelen, dat het boven de omliggende omgeving uitgroeit? Dat noemen we hoogveen. Een van de grootste intacte hoogveengebieden in Midden-Europa is het Wurzacher Ried ten noorden van Bad Wurzach. Daarnaast is het Wurzacher Ried een groot heidegebied. Je kunt het moeras en de heide verkennen over zo’n 20 kilometer aan wandelpaden. Liever op een hele andere manier het veen ervaren? Bij FeelMOOR vind je Duitslands meest moderne modderbad, waar je van een heuse moor-packing kunt genieten. Daarnaast vind je er maar liefst 3200m2 aan thermaalbaden en sauna’s. Moor is dus goed voor lichaam en geest.
Een paar tips om je verblijf in de regio’s Bodensee en Schwäbische Alb nog leuker te maken
- Check deze sites Bodensee.eu, Bodenseewest, Oberschwaben Tourismus en Baden Württemberg voor meer info over en activiteiten in de Duitse regio’s Bodensee en Oberschwaben.
- Goed overnachten doe je bij Bio-Hotel Adler Vogt, Bio-Hotel Mohren, Hotel Ellgass Allgäu en Gut Hügle.
