Ineengeklemd tussen de Dolomieten ligt een vallei die jouw wintersportervaring kan verrijken. Ik heb het over Val Gardena. Deze vallei in Noord-Italië zal de wintersporter van het goede leven enorm aanspreken, want het heeft alles in huis om het uit te roepen tot één van de beste wintersportgebieden van Europa. Ik ging er afgelopen lente skiën en vertel je waarom je na één bezoek aan Val Gardena terugkomt voor méér.
Val Gardena
Val Gardena ligt in Zuid-Tirol, in Noord-Italië. De vallei in de Dolomieten, goed voor 175 kilometer aan piste, bestaat uit drie dorpjes; Selva, Santa Christina en Ortisei. Ortisei is het grootse dorp, met zo’n 5.000 inwoners. Selva, ook bekend als ‘Wolkenstein’, ligt van de dorpjes het hoogste. Dit dorp verbindt Val Gardena met de andere valleien van het waanzinnige Dolomiti Superski gebied (1.200 kilometer), waar ook de Sellaronda onderdeel van is. Rondom het Sella Massief moet je ooit een dagtocht (of twee) hebben gemaakt.
Een eigen persoonlijkheid
Hoewel je je in Italië bevindt, zie je in Val Gardena ook veel Oostenrijkse invloeden. Vanaf 1918 hoort deze regio (Zuid-Tirol) pas bij Italië. Dat is meer dan een eeuw geleden, hoor ik je denken. En toch, zodra je dit weet, zie je de Oostenrijkse invloeden overal in terug: in de architectuur van de dorpen, op de menukaart en in de taal. Wie opgroeit in Val Gardena leert vier talen; Italiaans, Duits, Ladin en Engels. Ladin, de oorspronkelijke taal in Val Gardena is 4.000 jaar oud en wordt ijverig in ere gehouden. Met 30.000 actieve sprekers is het één van de kleinste erkende talen van Europa. Verderop in mijn verhaal leer je nog een belangrijk woord in deze taal. Kun je goede sier maken op vakantie.
Legendary 8
Terug naar het skigebied van Val Gardena, we zijn immers gekomen om te testen of dit gebied de moeite waard is als er sneeuw ligt. Op dag één pakken we vanuit Selva de gondel (Ciampinoi) omhoog. Boven worden we meteen getrakteerd op een grandioos uitzicht over het Sassolungo massief. Onze gids, Christina, leidt ons echter direct de diepte in. Even rustig opwarmen en wennen aan het verpletterende landschap, dat doen we wel onderweg. De eerste piste is er direct één van ‘The Legendary 8.’ Ik moet echt mijn best doen om bij te blijven, maar kan mijn geluk niet op als ik over de mooie afwisselende pistes, langs bossen en afgronden raas. Al die tijd verlies ik de indrukwekkende rotspartijen geen moment uit het oog.
WK niveau
Val Gardena is jaarlijks het decor voor de wereldkampioenschappen alpineskiën én de Super-G. Op de meest spectaculaire en meest onvoorspelbare piste, de ‘Saslong‘, meten de beste skiërs ter wereld zich aan elkaar. Deze afdaling is zo uitdagend dat de race elk jaar weer tot het eind toe spannend blijft.
Het zal je niet verbazen dat de Saslong afdaling er één is van de Legendary 8 die kenmerkend zijn voor Val Gardena. De acht afdalingen hebben elk een eigen karakter en legende. Mijn belangrijkste tip: ze allemaal proberen en dan bepalen wat jouw favoriet is.
- Saslong: De legend; decor voor de jaarlijkse wereldkampioenschappen
- Cir: De ‘women’s; ooit de vrouwen-afdaling tijdens de wereldkampioenschappen (wat mij betreft minstens zo uitdagend als #1)
- Falk: De eerste, één van de oudste pistes van Val Gardena, goed toegankelijk
- Ciampinoi nr. 3: De technische/steile; met een gemiddelde daling van 30%
- La Longia: Met 10 kilometer de langste afdaling van Zuid-Tirol
- Gardenissima: de afdaling voor de langste (6km) en meest sensationele reuzenslalom ter wereld
- Bravo: De romantische afdaling voor de liefhebber van vergezichten, met zicht op onder andere het SassoLungo massief.
- La Pilat: De nieuw(st)e met panorama uitzicht over de dorpen van Val Gardena
Italiaans opladen op de piste
Zet me neer op een piste en ik vergeet de tijd. We zijn zo druk met het verkennen van het gebied dat we vergeten te eten. En dat terwijl we om de haverklap een gezellige berghut passeren. Inspanning en ontspanning zijn bijzonder goed te combineren in Val Gardena. Tijdens het uitrusten wordt er goed voor je gezorgd, zodat je maximaal kunt opladen. Als we eenmaal zitten, blijven de ski’s ook echt even staan..
Waar pauzeer je
Een kleine greep uit het grootse aanbod:
- Bij de Saslonch hütte strijk je neer op het zonnige terras of warm je op binnen in de sfeervolle berghut. Met een grote glimlach runt de Piazza familie deze hut. Van de lokale kaart probeerde ik een aantal lokale lekkernijen, waaronder een rösti sauerkraut (brood met zuurkool), gnocchi met maanzaad en een speciaal biertje Edelbais Monpiël. Iets minder lokaal én een gewaagde uitspraak, maar ik wil een speciale vermelding voor het toetje; (in mijn ogen) ‘De Beste Kaisermarrn‘. Ooit.
- Meer van de hippe hapjes met champagne, kijken en bekeken worden? Ga dan naar Rifugio Emilio Comici
- Op dagtocht op de Sellaronda? Zorg dat je stopt voor de pizza van Rifugio Sale
Italiaans genieten naast de piste
Ook in de dorpen van Val Gardena vind je genoeg fijne restaurants en knusse barretjes. Zo is het op een zonnige dag lekker wakker worden op het terras van La Stua in Selva. Dit terras biedt uitzicht op pistes én sportievelingen. Wie de pistes van Val Gardena verkent, ontdoet zich een paar meter van dit terras van ski’s of snowboard om naar de volgende lift te klunen. Hier sluit je een geslaagde dag in de bergen ook af in de zon.
’s Avonds de wintersportdag in stijl afsluiten?
Ik heb een tip! Wij genoten van de Zirm Wine Bar in Ortisei. Hier krijg je een heerlijk diner met passende wijnen. Dit moderne, maar super sfeervolle restaurant laat je letterlijk nagloeien van een dag buitenspelen.
Goed uitrusten
Wil je juist je verblijf niet meer uit aan het eind van de dag, dan bieden veel hotels volledige ontzorging in de vorm van volpension en een sauna voor het nagloeien. Hotel Oswald heeft het allemaal, inclusief een fijne hotelbar om rozig een laatste afzakkertje te nuttigen. Als je dan ook een beetje geluk hebt met je kamer, kun vanuit je bed zelfs een rustgevend beekje horen stromen. ’s Ochtends stopt hier de skibus voor de deur en afhankelijk van de sneeuwhoogte van het moment, ski je nog nèt niet tot aan de voordeur.
Lente skiën
Er zijn genoeg redenen te bedenken om je wintersportvakantie wat later in het seizoen te plannen. Je hebt dan de pistes voor jezelf en de zon schijnt net iets vaker en feller. En maak je geen zorgen, tot het einde van het wintersportseizoen worden de pistes tot in de puntjes bijgehouden. In Val Gardena sluit het seizoen na het paasweekend.
Rock the Dolomites
Later in het seizoen is er ook meer ruimte voor evenementen. Die zijn overigens goed te combineren met een dag op de piste. In maart bieden verschillende berghutten op de pistes en in het dal een podium aan het Rock The Dolomites festival. Een week vol optredens, elke dag op een andere locatie. Live muziek op een zonnig terras met een verfrissend of verwarmend drankje. Beter wordt het niet.
Zeldzaam gastvrij
Ik beschreef al dat de bewoners van Val Gardena veel waarde hechten aan hun rijke cultuur (en natuur). De bewoners zijn duidelijk trots op hun vallei. Dit kan je bij een bezoek aan Val Gardena echt niet ontgaan. Het Rock the Dolomites festival is bijvoorbeeld net zo goed een feest voor toeristen als voor de bewoners zelf. Tijdens het eten deelt de kelner vol passie verhalen over zijn Val Gardena. Doordat de mensen er hier zichtbaar plezier in hebben om hun vallei met je te delen, maken ze ook mijn verblijf een stukje mooier.
Waarom Val Gardena op jouw wintersport shortlist hoort
- Val Gardena biedt al het goeds van het Italiaanse leven: ontspannen sfeer, verrukkelijk eten en de beste wijnen. Eens iets anders proberen? Probeer een Bombardino, warm je van op.
Vives (= Proost!) - In het wintersportseizoen bezoek je Val Gardena natuurlijk voor de magnifieke pistes. Tot in de uithoeken van het gebied word je getrakteerd op de beste uitzichten over de Dolomieten. De goed onderhouden pistes zijn afwisselend en leiden je langs bossen en rotspartijen. Daag je zelf uit op de Legendary 8 en waag je aan de SellaRonda.
- De trots en het plezier van de mensen die je in Val Gardena verwelkomen geeft mijn wintersportervaring een enorme upgrade. Je bent welkom en dat voel je.
Hoe kom je er
Vanaf Utrecht is het zo’n 1.000 kilometer rijden naar Selva di Val Gardena. Met NS International kun je met de trein van Amsterdam naar Bolzano reizen. Het is vanaf het treinstation nog een klein uurtje rijden naar Selva di Val Gardena. Een andere optie is om vanaf Antwerpen met SkyAlps op Bolzano te vliegen. De reis van Antwerpen naar Bolzano duurt ongeveer 1,5 uur. Vanaf Bolzano Airport bereik je Val Gardena in 45 minuten met de auto.
