Je hebt het sommige mensen misschien al horen zeggen: ‘De antiaanbaklaag in pannen is kankerverwekkend!’ Zelfs mijn schoonmoeder kwam hier laatst mee aanzetten. Zij wilde absoluut géén pannen met antiaanbaklaag hebben en heeft dan ook alleen pannen in huis zónder antiaanbaklaag. Ze vertelde mij dat er ‘gif’ inzit. Omdat ik dit wel een interessant onderwerp vond, ben ik opzoek gegaan naar antwoorden. Is een antiaanbaklaag daadwerkelijk kankerverwekkend of is het een voedselmythe?
Waardoor ontstond het verhaal?
De kunststof polyetrafluoretheen wordt verkocht onder de naam: teflon. Pannen hebben een tefonlaagje. Deze zorgt ervoor dat niets in de pan blijft plakken. Velen, waaronder ikzelf, vinden zo’n antiaanbaklaag juist wel handig. Het zorgt ervoor dat het korkante korstje, het lekkerste deel van mijn vegan kipschnitzel, niet blijft plakken aan de pan. Hoe zorgt deze stof ervoor dat het eten niet aankoekt? De moleculen van deze stof zijn erg glad en lang. Dit zorgt ervoor dat het eten niet aan de pan vast blijft plakken. Hoewel teflon niet zo gezond is, komt het slechte imago van de antiaanbaklaag vooral door de stof perfluoroctaanzuur. Dit stofje staat bekend als kankerverwekkend en werd als hulpstof gebruikt bij het produceren van teflonpannen.
Sinds 2015 mag de stof perfluoroctaanzuur niet meer worden gebruikt voor consumentenproducten. Zo lijkt het antwoord op de vraag opgelost. Pannen met een teflon laagje zijn niet kankerverwekkend. Echter kwam er wel een nieuw verwijt naar boven. Voor moderne anti-aanbakpannen worden hulpstoffen gebruikt die vergelijkbaar zijn met perfluoroctaanzuur. Tijdens het productieproces wordt de stof GenX gebruikt. Uit onderzoek met proefdieren is gebleken dat deze stof kankerverwekkend is. Loop je ook risico in de keuken?
Teflonfabriek in Dordrecht
Tijdens de productie van de pannen komen er gevaarlijke stoffen vrij. Deze komen echter niet in de teflonlaag terecht. Mochten ze er wel inkomen, dan spreek je van een heel klein percentage. Er worden geen zorgen geuit over de pannen maar wel over de fabriek en het personeel zelf. De stoffen die vrijkomen zijn namelijk erg ongezond. Wanneer je zelf gaat koken blijven gevaarlijke stoffen dus weg uit jouw eten, omdat teflon zich bij gewone baktemperaturen goed houdt.
Help, mijn antiaanbaklaag is kapot
Ja, wat nu? Is de antiaanbaklaag van één van jouw pannen kapot? Dan is het verstandig een nieuwe pan aan te schaffen en de oude weg te gooien. Zo voorkom je eventuele risico’s.
Feit of voedselmythe?
Je kunt dus wel stellen dat de antiaanbaklaag van een pan niet gezond is. Gelukkig is dat niet hetgeen wat we opeten. Je kunt dus gerust je vegan sipschnitzeltje verder bakken met je pannetje met antiaanbaklaag. Maar, wanneer de laag beschadigt is het verstandig de pan gelijk te vervangen voor een nieuwe. Zo voorkom je eventuele risico’s. Waar moet je aan denken bij ‘beschadigt’? Het gaat vooral om krassen in de pan en schilfertjes die in de anti-aanbaklaag ontstaan. Heb jij een pan met krassen of schilfertjes in de antiaanbaklaag? Gelijk weggooien en een nieuwe kopen. Je ka natuurlijk ook altijd kiezen voor het aanschaffen van een pan zonder antiaanbaklaag. Deze bestaan namelijk ook.
Pannen zonder antiaanbaklaag
Er bestaan tegenwoordig ook pannen zonder antiaanbaklaag. Deze zijn gemaakt van RVS, staal en gietijzer. Maar hoe zorg je ervoor dat er niks blijft plakken aan een pan zonder antiaanbaklaag? Wanneer je een stukje vlees wilt bakken leg je hem in de pan. Draai het stukje vlees niet om. Je hoort het vlees juist aan de pan vast te laten ‘plakken’. Zo krijgt het een knapperig korstje. Uiteindelijk laat het vanzelf los. Wanneer dat gebeurt kan je je vleesje omdraaien om ook daar een krokant korstje te creëren.
Ook het invetten van de pan met de juiste olie is van belang. Gebruik bijvoorbeeld kokosolie of olijfolie. Gebruik geen extra vierge olijfolie, deze kan namelijk niet zo goed tegen hoge temperaturen. In de pan kan de temperatuur namelijk oplopen tot wel 180°C. Wees niet zuinig met de olie of boter. Gebruik liever te veel dan te weinig.
Is de boter of olie gesmolten? Schakel de temperatuur gelijk terug. Je eten bakt sneller aan en droogt sneller uit wanneer je op een hoge temperatuur bakt. Het is belangrijk op een middelhoog vuur te bakken, zo brandt het eten niet aan maar kan het wel nog even doorgaren.
Hoe denk jij hierover? Gebruik jij pannen met of zonder antiaanbaklaag? Wij horen het graag in de reacties! Kijk naar onze andere Woensdag Weetjes voor nog meer interessante feitjes.
