Duurzaam leven wordt steeds belangrijker en, gelukkig, ook steeds populairder. Steeds meer mensen zijn bewust van wat ze kopen. Denk bijvoorbeeld aan duurzame kleding. Vintage kleding en gerecyclede stoffen zie je steeds meer verschijnen en het aantal mensen dat het koopt wordt ook steeds groter. Toch begrijpen wij dat het soms moeilijk is om te bepalen of een stof nou duurzaam is of niet. Daarom helpen wij je door jou te vertellen welke duurzame materialen er zijn.
Duurzame materialen
Laten we eerst eens bespreken wat er wordt verstaan onder duurzaam geproduceerde materialen. Dit zijn materialen die zo min mogelijk impact hebben op de planeet, dieren en mensen. Ofwel materialen die bijdragen aan een gezonde wereld in de toekomst. Een wereld waar de komende generaties van kunnen genieten. Check voor meer achtergrond bijvoorbeeld ook onze artikelen over PFC-vrij en duurzame keurmerken.
Hoe bepaal je wat duurzame materialen zijn?
Je kunt de duurzaamheid van een stof bepalen door te kijken naar de afkomst van de vezels, waarvan de stof is gemaakt en naar het verwerkingsproces. Komen de vezels van een verantwoorde plek en verwerkt men ze onder goede en eerlijke omstandigheden? Daarnaast kijk je ook naar de mate van watervervuiling, bodemerosie en CO2-uitstoot bij de productie van de kleding.
Hoe achterhaal je de herkomst?
Klinkt goed, maar hoe achterhaal je dat in hemelsnaam? Misschien is er voor de ‘gewone consument’, zoals jij en ik, een eenvoudigere manier om duurzaamheid te checken? En dat is er. Het feit of een materiaal duurzaam is, kun je namelijk zien door te kijken naar het aantal impact punten dat is toegewezen aan het materiaal. Dit systeem is ontwikkeld door Milieu Centraal. Er is gekeken naar klimaat, landgebruik, waterstress, gebruik van grondstoffen, ecotoxiteit en plastic soep. Hoe minder impact punten een materiaal heeft, hoe duurzamer het is. We zetten de verschillende kledingmaterialen voor je op een rij, inclusief punten.
Materialen + impact punten
Zijde, de hekkensluiter van de duurzame materialen: 13 impact punten
Zijde wordt gemaakt van de cocon van de zijderups. Het is dus een dierlijke vezel, maar de productie is zeker niet altijd diervriendelijk. Vaak worden zijderupsen gekweekt en in gevangenschap gehouden. Nadat de rupsen klaar zijn met het spinnen van een cocon worden ze leven gekookt. Hierdoor blijft de cocon heel en is het makkelijker om het garen in één keer af te wikkelen. Niet erg diervriendelijk dus.
Wil je wel graag zijde kopen? Koop dan materiaal dat gemaakt is van Áshima zijde. Hiervoor wacht men namelijk totdat de rupsen zelf hun cocon hebben verlaten als vlinder. Door te kijken of een kledingstuk of stof het GOTS (Global Organic Textile Standard) keurmerk op de waslabel en/of de hangtag bevat, weet je zeker dat het Áshima zijde is.
Wol: 12 impact punten
Wanneer je naar duurzame materialen kijkt is wol op zich erg duurzaam. Dit komt omdat het een natuurlijke vezel is die erg lang meegaat. Ook is het materiaal ademend en zelfreinigend. Een ander voordeel is dat de vacht van het schaap gewoon weer aangroeit, nadat het pijnloos is afgeschoren. Wol is ook biologisch afbreekbaar, waardoor de aarde de voedingsstoffen opneemt in de grond.
Er zitten echter niet alleen voordelen aan wol. Wol zorgt namelijk voor meer CO2-uitstoot. Dit komt door het feit dat er methaan vrijkomt wanneer een schaap een scheet laat. Ook hebben schapen oppervlakte nodig om te leven en wordt de wol gewassen met water. Soms bevat dat water zelfs bestrijdingsmiddelen. Het land- en watergebruik is dus groot bij de productie van wol.
Qua dierenwelzijn scoort wol ook niet hoog. Ondanks het feit dat de leefomstandigheden van schapen in de biologische veeteelt een stuk beter zijn dan die van schapen in de gangbare landbouw, worden schapen nog steeds niet altijd goed behandeld tijdens het scheren. Probeer wanneer je wol koopt biologische wol te kiezen. Deze herken je wederom aan het GOTS keurmerk of logo. Zorg er daarnaast voor dat je wol goed wast.
Katoen: 9 impact punten
De meest voorkomende stof is katoen. Katoen is een natuurlijke vezel afkomstig van de katoenplant. Een kwart van alle pesticiden in de wereldwijde landbouw wordt gebruikt bij het verbouwen van katoen. Dit is één van de redenen waarom katoen niet heel duurzaam is. Eén paar jeans levert maar liefst tien kilo CO2-uitstoot op. Daarnaast gebruikt men chemische bestrijdingsmiddelen om te voorkomen dat de oogst mislukt. Dit is niet alleen schadelijk voor de natuur, maar ook voor de boeren en hun naasten.
Er is gelukkig ook biologisch katoen. Hierbij gebruikt men geen kunstmatige mest en schadelijke chemische bestrijdingsmiddelen. Biologisch katoen wordt handmatig geplukt, waardoor de productiviteit 50% lager ligt dan bij reguliere katoen. Hierdoor is er wel meer grond nodig om dezelfde hoeveelheid vezels te kweken. Wil je weten of je biologisch katoen voor je hebt? Check het kledingstuk dan op keurmerken als GOTS, Fairtrade Cotton of BCI (Better Cotton Initiative).
Viscose: 8 impact punten
Viscose is voornamelijk geschikt voor dames blouses, tunieken en jurken en voor de voering van jassen en blazers. De stof valt namelijk heel soepel. Viscose wordt vaak gebruikt als vervanging voor zijde. Dit komt doordat zijde erg kostbaar is. De viscose vezel maakt men van cellulose uit bomen. Ondanks dat de stof behoort tot de duurzame materialen, zitten er ook nadelen aan het materiaal. Er worden bij het maken van viscose veel chemicaliën gebruikt. Er is dan ook een minder milieubelastende variant van viscose, namelijk Tencel of Lyocell. Hier gaan we verderop in het artikel wat dieper op in.
Linnen: 6 impact punten
Linnen is een natuurlijke vezel dat afkomstig is van de vlasplant. Het is een zachte en luchtige stof. Om de vlasplant te laten groeien is relatief weinig gif of kunstmest nodig. Een nadeel is dat het verwerkingsproces erg arbeidsintensief is. Wanneer je nog eens stapje verder wil gaan kun je kiezen voor biologisch linnen. Dit wordt verbouwd zonder het gebruik van pesticiden, kunstmest en genetisch gemodificeerde zaden. Je herkent biologisch linnen door het GOTS keurmerk.
Hennep: 6 impact punten
Hennep heeft evenveel impact punten als linnen, waardoor je kunt stellen dat ze even duurzaam zijn. Het is afkomstig van de hennepplant en is een natuurlijke vezel. Het groeit twee keer zo snel als katoen en heeft veel minder kunstmest nodig. Hierdoor is er minder vervuiling van de bodem en is de grond minder snel uitgeput. Hierdoor kan men vaker op de velden oogsten. Ook heeft de hennepplant niet veel last van insecten, waardoor er maar weinig pesticiden of chemische bestrijdingsmiddelen nodig zijn. Soms zijn ze zelfs helemaal niet nodig. Naast al deze voordelen is er ook nog een nadeel. De verwerking van hennep is namelijk relatief lastig, omdat het erg stug is. Hierdoor bewerken we hennep of mengen we het met andere vezels om de stof zachter te maken. Wanneer we vezels mengen wordt het lastiger om de stof later te recyclen, wat weer nadelig is voor het milieu.
Lyocell, de koploper van de duurzame materialen: 5 impact punten
Lyocell, ook wel bekend als Tencell, is een kunstmatige vezel op natuurlijke basis. Het is dus door de mens gemaakt van natuurlijk materiaal. De stof is gemaakt van houtsnippers van onder andere de eucalyptusboom. Lyocell is een duurzamer alternatief van viscose, doordat de verwerking van lyocell veel minder schadelijk is voor het milieu. Dit komt door het ‘closed-loop’ systeem. Het systeem houdt in dat ongeveer 99% van het niet-chemische oplosmiddel en het water dat we gebruiken voor de productie weer wordt opgevangen en hergebruikt. Er zitten nog veel meer voordelen aan lyocell. Naast het feit dat het behoort tot de duurzame materialen is de stof net zo zacht en soepel als zijde en heeft het een luxe uitstraling. Lyocell is ook nog eens betaalbaar, heel sterk, blijft het lang mooi en droogt het snel. Een hele fijne stof dus!
